Giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân là vấn đề  luôn được xã hội quan tâm. Việc phát triển về số lượng, quy mô doanh nghiệp là quy luật phát triển kinh tế của một đất nước và là yếu tố quan trọng, nhằm tạo việc làm và giải quyết kịp thời nguồn lực lao động sẵn có tại các địa phương trong tỉnh cũng như nhu cầu lao động ngoài tỉnh. Trong những năm gần đây, số doanh nghiệp tăng nhanh đã giải quyết được nhiều việc làm mới với thu nhập cao hơn cho người lao động. Đặc biệt là khu vực Doanh nghiệp ngoài nhà nước thu hút lực lượng lao động lớn  trên địa bàn tỉnh do số lượng doanh nghiệp khu vực này phát triển nhanh về số lượng và quy mô trong các năm qua đã tạo ra nhiều việc làm mới cho người lao động. Tính đến thời điểm 31/12/2014 khu vực này có 1.155 doanh nghiệp đang hoạt động  sản xuất kinh doanh, giải quyết  22.067 lao động  có việc làm thường xuyên, chiểm 71,84% tổng số việc làm của khu vực doanh nghiệp và 7,85% tổng số lao động toàn xã hội hiện đang tham gia làm việc trong năm 2014.

          Doanh nghiệp thuộc nhóm ngành  Công nghiệp và Xây dựng  là nhân tố tích cực tạo việc làm cho người lao động nhiều  nhất, với số lao động làm việc trong nhóm này là 15.107 lao động, chiếm  68,48%; kế đến là nhóm ngành Dịch vụ 6.325 lao động, chiếm 28,66%, sau cùng là nhóm ngành  Nông, Lâm và Thủy sản 635 lao động, chiếm  2,88%  trong tổng số lao động của các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn.

          Bảng 1: Lao động trong các doanh nghiệp thời điểm 31/12/2014

          Có thể thấy, quy mô thu hút lao động từng loại hình doanh nghiệp (DN) là khá khác nhau. Bình quân một doanh nghiệp ngoài nhà nước trong năm 2014 có 19 lao động/doanh nghiệp. Trong các loại hình doanh nghiệp thì Công ty cổ phần không có vốn nhà nước có số lao động cao nhất (43 lao động/DN); Công ty cổ phần  có vốn nhà nước <=50% (42 lao động/DN);  Công ty TNHH (19  lao động/DN); loại hình kinh tế có lao động bình quân thấp nhất là doanh nghiệp Tư nhân chỉ có 9 lao động/doanh nghiệp.

          Nhìn chung lực lượng lao động tham gia làm việc trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước trên địa bàn tỉnh Kon Tum chủ yếu là ở các doanh nghiệp có qui mô siêu nhỏ và nhỏ. Trong tổng số 1.155 doanh nghiệp số doanh nghiệp có dưới 10 lao động chiếm tới 66,75% (771 DN); từ 10 - 49 lao động, chiếm 25,11% (290 DN);  từ 50 - 199 lao động, chiếm 7,36 %(85 DN)  và trên 200 lao động chỉ có 09 DN chiếm 0,78%.  

          Bảng 2: Quy mô lao động trong các loại hình DN ngoài nhà nước

          Qua kết quả điều tra doanh nghiệp trong những năm gần đây cho thấy số lượng và cơ cấu lao động hoạt động trong các DN trên địa bàn tỉnh phân bổ không đồng đều giữa các địa phương chủ yếu tập trung ở những nơi có cơ sở hạ tầng phát triển, lưu thông hàng hoá thuận lợi. Tính đến 31/12/2014 lực lượng lao động trong các DN ngoài nhà nước ở các địa phương cụ thể như sau:

          Bảng 3: Lực lượng lao động phân bố theo từng huyện/thành phố.

          Trong những năm qua, mặc dù các doanh nghiệp vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm, nhưng nhìn chung về thu nhập, tiền lương của người lao động trong các DN ngoài nhà nước vẫn ổn định và có xu hướng tăng so với năm trước. Thu nhập bình quân chung của một lao động trên một tháng trong năm 2014 của các doanh nghiệp ngoài nhà nước đạt 4,324 triệu đồng, trong đó loại hình công ty cổ phần có vốn Nhà nước <=50 % có mức thu nhập cao nhất (7,100 triệu đồng) tiếp đến Công ty cổ phần không có vốn nhà nước (5,545 triệu đồng);  Công ty TNHH tư nhân (4,062 triệu đồng); doanh nghiệp tư nhân (3,697 triệu đồng); loại hình kinh tế có thu nhập bình quân thấp nhất là doanh nghiệp Tập thể (2,033 triệu đồng). Tuy có mức thu nhập bình quân không cao, nhưng doanh nghiệp ngoài nhà nước  lại là khu vực đang thu hút nhiều lao động mới và có tốc độ tăng thu nhập nhanh nhất trong ba khu vực.  Tuy số lao động trong khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước chiếm tỷ trọng không cao trong tổng số lao động toàn xã hội, nhưng lao động của khu vực doanh nghiệp này lại là lực lượng chủ yếu tạo ra nguồn thu cho ngân sách Nhà nước và đóng góp lớn cho tăng trưởng GRDP của tỉnh. Thu nhập cao và tăng nhanh của người lao động ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước đã góp phần cải thiện và nâng cao mức sống chung của toàn xã hội và tham gia vào quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông nghiệp sang các ngành phi nông nghiệp trên địa bàn tỉnh./.